Wyzwanie dla współczesnej medycyny - wywiad z naszym specjalistą

Niewydolność serca, określana często mianem pandemii XXI wieku, pozostaje jedną z głównych przyczyn zgonów w Polsce i na świecie. Choroby cywilizacyjne, takie jak miażdżyca, leżące u podstaw wielu schorzeń sercowo-naczyniowych, wymagają szczególnej uwagi ze względu na ich rosnącą powszechność, także w młodszych grupach wiekowych. W Polsce istotnym problemem jest także wysoka zachorowalność na choroby wieńcowe, które prowadzą do zawałów serca oraz przewlekłej niewydolności serca.

W odpowiedzi na te wyzwania system ochrony zdrowia wprowadził rozwiązania, takie jak programy kompleksowej opieki specjalistycznej, w których kluczową rolę odgrywają wyspecjalizowane jednostki, takie jak Pracownia Hemodynamiki w Szpitalu Specjalistycznym w Kościerzynie. Jest to miejsce, gdzie nowoczesne technologie i doświadczenie specjalistów pozwalają na diagnostykę i skuteczne leczenie ostrych oraz przewlekłych chorób sercowo-naczyniowych.

Pracownia Hemodynamiki, działająca w trybie całodobowym przez 7 dni w tygodniu, pełni również funkcję dyżuru „zawałowego”, ratując życie pacjentów w stanie nagłym. Codziennie wykonuje się tu zabiegi koronarografii i angioplastyki, a proces diagnostyki i leczenia pacjentów jest w pełni zoptymalizowany. Aby dowiedzieć się więcej o funkcjonowaniu Pracowni Hemodynamiki oraz wyzwaniach i osiągnięciach polskiej kardiologii interwencyjnej, rozmawiamy z lek. Jarosławem Kopacz, kardiologiem interwencyjnym, który na co dzień kieruje zespołem lekarzy oddziału kardiologii obsługujących tę pracownię.

Wywiad z lek. Jarosławem Kopaczem, kardiologiem interwencyjnym w Szpitalu Specjalistycznym w Kościerzynie sp. z o.o.

Dzień dobry, Panie Doktorze. Niewydolność serca to temat, o którym często się mówi. Chociaż mimo wdrożenia rozwiązań systemowych, takich jak KOS czy KOS-zawał, które mają na celu poprawę opieki nad pacjentami po przebytym zawale serca oraz poprawę koordynacji i efektywności leczenia pacjentów z przewlekłymi chorobami, niewydolność serca pozostaje najczęstszą przyczyną zgonów w Polsce. Dlaczego tak się dzieje?

lek. Jarosław Kopacz: Dzień dobry. To rzeczywiście bardzo złożony problem, który nie dotyczy wyłącznie naszego kraju, choć w Polsce jest on szczególnie widoczny. Niewydolność serca można dziś określić mianem pandemii naszych czasów. Wynika to przede wszystkim z powszechności chorób cywilizacyjnych, takich jak miażdżyca. To właśnie miażdżyca leży u podstaw nie tylko niewydolności serca, ale także wielu innych schorzeń, które leczymy jako kardiolodzy interwencyjni.

Jakie są najczęstsze przyczyny niewydolności serca w Polsce?

lek. Jarosław Kopacz: Główną przyczyną niewydolności serca w Polsce, podobnie jak w innych krajach rozwiniętych, jest kardiomiopatia niedokrwienna. To uszkodzenie serca wynikające z miażdżycy tętnic wieńcowych, często związane z przebytymi zawałami serca. Statystyki naszego szpitala pokazują, że około 80% pacjentów kardiologicznych to osoby z chorobą niedokrwienną serca. Wysoka liczba takich przypadków jest związana z globalnym trendem oraz wysoką zapadalnością na miażdżycę i choroby wieńcowe w naszej części Europy. Niepokojące jest, że problem coraz częściej dotyczy młodszych pacjentów, w tym kobiet.

Czy możemy coś zrobić, aby zmniejszyć liczbę przypadków niewydolności serca?

lek. Jarosław Kopacz: Kluczowa jest profilaktyka i świadomość czynników ryzyka. Tradycyjnie skupiamy się na osobach w wieku 40-45 lat w przypadku mężczyzn i po menopauzie w przypadku kobiet. Jednak prewencja powinna zaczynać się znacznie wcześniej. Identyfikacja czynników ryzyka, profilaktyka i wczesne wdrażanie terapii mogą znacząco zmniejszyć liczbę pacjentów z niewydolnością serca.

Jakie znaczenie dla pacjentów i regionu ma funkcjonowanie Pracowni Hemodynamiki w Szpitalu Specjalistycznym w Kościerzynie?

lek. Jarosław Kopacz: Pracownia Hemodynamiki w naszym szpitalu to kluczowe miejsce diagnostyki i leczenia chorób układu sercowo-naczyniowego w regionie. Dzięki całodobowemu działaniu jesteśmy w stanie szybko reagować na nagłe przypadki, takie jak zawały serca, co ratuje życie i minimalizuje ryzyko powikłań. Codziennie wykonujemy około 10 zabiegów, w tym koronarografię i angioplastykę, zapewniając pacjentom kompleksową opiekę.

Pracownia działa całą dobę, także w trybie dyżurowym. Jak wygląda proces pomocy pacjentom w stanie nagłym?

lek. Jarosław Kopacz: W przypadku pacjentów z ostrymi zespołami wieńcowymi (OZW), zwłaszcza z zawałem serca, każdy moment zwłoki ma ogromne znaczenie. Dlatego też w trybie pilnym pacjent, który trafia na Szpitalny Oddział Ratunkowy (SOR), jest natychmiast kierowany bezpośrednio do pracowni hemodynamiki. Tam przeprowadzana jest diagnostyczna koronarografia, która umożliwia ocenę stanu naczyń wieńcowych. Jeśli zachodzi taka potrzeba, wykonywana jest angioplastyka wieńcowa, czyli procedura udrażniania zamkniętych naczyń oraz wszczepiania stentów, co przywraca prawidłowy przepływ krwi w sercu i minimalizuje ryzyko powikłań.

A jak wygląda proces w przypadku pacjentów przyjmowanych planowo?

lek. Jarosław Kopacz: Pacjenci wymagający planowej koronarografii zgłaszają się na wizyty kwalifikacyjne, które odbywają się w czwartki w godzinach 11:00-13:00. Podczas wizyty oceniamy potrzebę wykonania badania, a pacjent zostaje zakwalifikowany do pilnej diagnostyki inwazyjnej (w ciągu 2-3 tygodni) lub elektywnej (w ciągu 2-3 miesięcy), w zależności od objawów. Pacjenci obserwowani w Szpitalnym Oddziale Ratunkowym (SOR), którzy nie wymagają pilnej diagnostyki, również opuszczają placówkę z wyznaczonym planowym terminem hospitalizacji. Sama hospitalizacja trwa od 2 do 3 dni i obejmuje badanie koronarograficzne, a w razie potrzeby również zabieg angioplastyki.

Czy koronarografia i angioplastyka są bezpieczne?

lek. Jarosław Kopacz: To bardzo bezpieczne procedury, choć jak każda interwencja medyczna, niosą pewne ryzyko powikłań. W naszej pracowni przykładamy ogromną wagę do odpowiedniej kwalifikacji pacjentów i sterylności procedur. Dzięki nowoczesnemu sprzętowi i doświadczeniu zespołu lekarskiego ryzyko jest minimalne, a korzyści z zabiegów – nieocenione.

Jakie technologie wykorzystuje Pracownia Hemodynamiki?

lek. Jarosław Kopacz: Nasza pracownia jest bogato wyposażona w najnowocześniejsze urządzenia, które umożliwiają precyzyjną diagnostykę i leczenie nawet najbardziej skomplikowanych przypadków. Angiografy pozwalają na dokładne obrazowanie naczyń krwionośnych w czasie rzeczywistym. Już teraz dysponujemy zaawansowanymi możliwościami obrazowania wewnątrznaczyniowego (IVUS) oraz pomiarów cząstkowej rezerwy przepływu (FFR), co pozwala na szczegółową ocenę zmian miażdżycowych i lepsze dostosowanie terapii. W najbliższym czasie planujemy poszerzenie diagnostyki o technologię optycznej koherentnej tomografii (OCT).

Podczas zabiegów jesteśmy w stanie wykonywać innowacyjne procedury, takie jak rotablacja (mechaniczne usuwanie zwapnień), IVL (litotrypsja wewnątrznaczyniowa) oraz stosować balon wewnątrzaortalny (IABP) w przypadku niestabilnych hemodynamicznie pacjentów.

Od roku dysponujemy także nowoczesną pracownią hybrydową, utworzoną w ramach projektu „Utworzenie na bazie Szpitala Specjalistycznego w Kościerzynie ośrodka precyzyjnej diagnostyki i efektywnego leczenia chorób cywilizacyjnych – etap II”, finansowanego z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Pomorskiego na lata 2014-2020. Sala Hybrydowa została wyposażona w najnowszej generacji angiograf jednopłaszczyznowy, kolumnę anestezjologiczną, stację diagnostyczną OSIRI oraz wysokiej klasy echokardiograf, co znacznie poszerza nasze możliwości diagnostyczne i terapeutyczne.

Jakie cele stawia przed sobą zespół Pracowni Hemodynamiki?

lek. Jarosław Kopacz: Naszym celem jest dalsze podnoszenie jakości leczenia, rozwój technologiczny oraz edukacja pacjentów. Chcemy, aby każda osoba trafiająca do naszej pracowni miała pewność, że jest w dobrych rękach, a nasze działania poprawiają nie tylko jej zdrowie, ale też jakość życia. Chciałbym szczególnie podkreślić znaczenie profilaktyki oraz wczesnej diagnostyki choroby wieńcowej. Ogromne możliwości w tym zakresie stwarza nieinwazyjne obrazowanie naczyń wieńcowych za pomocą tomografii komputerowej (angio-TK tętnic wieńcowych). Nasz szpital od niedawna dysponuje nowoczesnym sprzętem, który umożliwia wykonywanie tego rodzaju badań. Naszym dążeniem będzie dalsze rozwijanie tej metody diagnostycznej w naszej placówce, aby jeszcze skuteczniej wykrywać choroby sercowo-naczyniowe na wczesnym etapie i zapobiegać ich powikłaniom.

Jak oceniłby Pan obecną sytuację w polskiej kardiologii interwencyjnej?

lek. Jarosław Kopacz: Stan kardiologii interwencyjnej w Polsce oceniam jako dobry. Mamy 160 pracowni hemodynamiki w kraju, co zapewnia jedną z najlepszych dostępności do procedur ratujących życie w Europie. Jesteśmy w czołówce, jeśli chodzi o liczbę angioplastyk w świeżym zawale serca. Pracownie dysponują wysokowykwalifikowanymi zespołami, co gwarantuje wysoką jakość leczenia. Obecnie rozwijają się dwie główne gałęzie kardiologii interwencyjnej: leczenie naczyń wieńcowych i leczenie chorób strukturalnych serca. My również dążymy do dalszego rozwoju, szczególnie w zakresie leczenia chorób strukturalnych. Dzięki wyposażeniu Sali Hybrydowej mamy teraz możliwość przeprowadzania takich zabiegów, jak zamykanie przetrwałego otworu owalnego (PFO), co znacząco poszerza nasze możliwości leczenia.

Wydaje się, że polska kardiologia interwencyjna stoi na wysokim poziomie, a takie placówki jak Pracownia Hemodynamiki w Kościerzynie dają nadzieję na jeszcze lepszą przyszłość. Czy chciałby Pan dodać coś na zakończenie?

lek. Jarosław Kopacz: Chciałbym podkreślić, że mimo ogromnych postępów w kardiologii, najważniejszym elementem w walce z chorobami serca zawsze będzie profilaktyka. Jako lekarze możemy zdziałać wiele, ale zdrowie każdego pacjenta zaczyna się od jego codziennych wyborów. Zachęcam wszystkich do dbania o swoje serce – regularnych badań, zdrowego stylu życia i reagowania na wszelkie niepokojące objawy. To wspólny wysiłek, który naprawdę ratuje życie.

To ważne przesłanie, które warto zapamiętać. Dziękuję za poświęcony czas i życzę dalszych sukcesów zarówno Panu, jak i całemu zespołowi Oddziału Kardiologii z Intensywnym Nadzorem Kardiologicznym oraz Pracownią Hemodynamiki. Jestem przekonana, że dzięki Państwa pracy wiele osób ma szansę na długie i zdrowe życie.

lek. Jarosław Kopacz: Dziękuję serdecznie i mam nadzieję, że nasza rozmowa zwiększy świadomość czytelników na temat roli profilaktyki, możliwości współczesnej kardiologii oraz działalności naszej Pracowni Hemodynamiki.