pływ działalności na środowisko naturalne stanowi coraz ważniejszą kwestię na całym świecie. Ochrona środowiska to dynamicznie rozwijająca się dziedzina, której znaczenie wzrasta każdego dnia.

Decyzją Dyrektora Szpitala podjęliśmy trud wdrożenia i zintegrowania z dotychczas funkcjonującym Zintegrowanym Systemem Zarządzania Jakością i BHP Systemu Zarzadzania Środowiskowego (SZŚ) zgodnego z normą ISO 14001:2005. Systemy zarządzania środowiskowego są w ochronie zdrowia zjawiskiem stosunkowo nowym, ale szybko zdobywającym popularność.

Według wymagań i wytycznych systemu zarzadzania środowiskowego 14001, środowisko to: otoczenie, w którym działa organizacja, z uwzględnieniem powietrza, wody, ziemi, zasobów naturalnych, flory, fauny, ludzi i ich wzajemnych zależności (w tym kontekście pojęcie otoczenia rozciąga się od wnętrza organizacji do systemu globalnego).

Wdrożenie systemu i jego certyfikacja przedstawia Szpital jako organizację, która:

• prowadzi działalność z uwzględnieniem swojej odpowiedzialności społecznej
• realizuje w sposób kontrolowany procesy związane z istotnymi aspektami środowiskowymi
• realizuje zadania zmierzające do osiągnięcia określonych celów środowiskowych oraz realizacji zadań i programów środowiskowych

Korzyści, jakie Szpital może osiągnąć z wdrożenia SZŚ:

• zwiększenie efektywności wykorzystywanej infrastruktury (obiekty, zaopatrzenie w media)
• możliwość wykrywania marnotrawstwa,
• podwyższenie świadomości ekologicznej pracowników,
• ułatwienie dostępu do różnego rodzaju programów mających na celu dofinansowywanie działalności Szpitala
• uporządkowanie stanu formalnoprawnego - zgodność lub większe prawdopodobieństwo zgodności z wymaganiami prawnymi
• łatwiejsze uzyskiwanie pozwoleń i zatwierdzeń, dzięki spełnieniu wymagań prawa
• redukcję wytwarzania zanieczyszczeń i odpadów
• zagospodarowanie odpadów
• redukcja kosztów usuwania odpadów i kosztów energii
• zastąpienie surowców naturalnych innymi bez pogarszania jakości produktów
• optymalizacja doboru surowców, materiałów i produktów
• lepsza współpraca i stosunki ze społeczeństwem, władzami oraz jednostkami kontrolującymi
• nacisk położony na zapobieganie po przez identyfikację zagrożeń, a nie na działania naprawcze powoduje obniżenie ryzyka środowiskowego, a przez to obniżenie mogących wystąpić kosztów kar i odszkodowań
• poprawa wizerunku Szpitala jako odpowiedzialnego społecznie

Koszty wdrożenia ISO 14000 są niemal bezinwestycyjne, a ich efekty są widoczne prawie natychmiast. Podstawowym kryterium, na którym opiera się działania w zakresie SZŚ, jest identyfikacja aspektów środowiskowych. Tworzy się rejestr tych aspektów i wyszczególnia aspekty znaczące w działalności danej Organizacji. Następnie na ich podstawie buduje się cele, zadania i programy środowiskowe.

Wdrażanie SZŚ w naszym Szpitalu przebiegało w kilku etapach:
Etap 1 - Wstępny przegląd środowiskowy odbył się w lutym 2012 r., którego celem było określenie:

• miejsc występowania negatywnych oddziaływań na środowisko oraz oddziaływań, które powinny być zlikwidowane
• uprawnień
• zakresu niezbędnego i efektywnego zużycia surowców i materiałów
• wielkości wytwarzanych zanieczyszczeń stałych, ciekłych i gazowych
• zmian w polityce jakości

Etap 2 - Planowanie systemu zarządzania środowiskowego podczas którego:

• sprecyzowano politykę środowiskową Szpitala oraz plan jej realizacji
• określono w odniesieniu do specyfiki pracy szpitala wszystkie zobowiązania prawne oraz inne przepisy i wymagania dotyczące ochrony środowiska
• wyznaczono cele i zadania środowiskowe wynikające z polityki środowiskowej organizacji oraz opracowano program ich realizacji
• spośród wszystkich działań Szpitala mających wpływ na środowisko, dokonano identyfikacji znaczących aspektów środowiskowych, związanych z wykorzystaniem bądź zużyciem zasobów naturalnych lub występowaniem sytuacji awaryjnych

Etap 3 - Wdrażanie elementów systemu zarządzania środowiskowego oparte na:

• określeniu osób odpowiedzialnych za realizację polityki środowiskowej Szpitala
• zapewnieniu szkoleń pracownikom z zakresu SZŚ, które odbyły się 12 kwietnia 2012 r. i 11 maja 2012 r. (zdjecie)
• opracowaniu niezbędnej dokumentacji systemowej (procedury i instrukcje) dotyczącej działań mogących mieć istotny wpływ na środowisko
• zidentyfikowaniu i dokumentowaniu działań mających istotny wpływ na środowisko, ze szczególnym uwzględnieniem potencjalnych sytuacji awaryjnych
• kontrolowaniu działań mających istotny wpływ na środowisko
• zapewnieniu zgodności podejmowanych działań z wymaganiami normy ISO 14001
• określeniu odpowiedniego systemu komunikacji z zainteresowanymi stronami zewnętrznymi

Etap 4 - Sprawdzanie funkcjonowania SZŚ obejmujące następujące działania:

• prowadzenie monitorowania i pomiarów efektów działalności środowiskowej
• dokonywanie odpowiednich zapisów
• podejmowanie działań korygujących i zapobiegawczych
• audit wewnętrzny systemu, który odbył się 15 maja 2012r.
• dokonanie przeglądu funkcjonowania Zintegrowanego Systemu Zarządzania, który odbył się 13 czerwca 2012 r.

Personel stara się i potrafił pogodzić codzienne obowiązki zawodowe z zadaniami przy wdrażaniu ISO. Na jakość usług świadczonych chorym składają się bezpośrednio i pośrednio wszyscy pracownicy placówki. Wierzę, że dbałość naszych pracowników o środowisko nie kończy się za drzwiami Szpitala. Jesteśmy wszyscy świadomi faktu, że nasze bytowanie powodując powstanie odpadów, wpływa negatywnie na środowisko. W miarę swoich możliwości powinniśmy to oddziaływanie minimalizować. Jak to zrobić? Proponujemy kilka przykładów prostych działań:

• selektywnie gromadzić domowe odpadki i wrzucać do wyznaczonych pojemników, minimalizować ich objętość,
• racjonalnie oszczędzać wodę, prąd, ciepło,
• na wycieczce nie zaśmiecać lasu, rzeki czy jeziora
• stosować środki ulegające biodegradacji
• obsługę samochodu wykonywać w stacji, gdzie zostawimy zużyty olej, płyn hamulcowy, akumulator, opony itp. do utylizacji, itd.

W ramach realizacji środowiskowych celów jakościowych podjęliśmy możliwie szerokie działania edukacyjne dla pracowników. Nasze działania pro środowiskowe wsparła profesjonalna edukacja jaką udało się nam uzyskać ze strony Wdzydzkiego Parku Krajobrazowego, za co bardzo dziękujemy Kierownictwu WPK. Po przez edukację pro ekologiczną, na początek dla pracowników administracji, wprowadzimy zalecenia do stosowania. Zalecenia wdrażamy dwutorowo, z jednej strony staramy się wpłynąć na przyzwyczajenia i postępowanie pracowników, a z drugiej na rodzaj dokonywanych zakupów przez Dział Zamówień Publicznych i Zaopatrzenia. Dla Działu Zamówień Publicznych i Zaopatrzenia Dyrektor wprowadził zalecenia opracowane na podstawie podręcznika dotyczącego ekologicznych zamówień publicznych pt. "Ekologiczne Zakupy" opublikowane przez Komisję Europejską. Omówiono w nim pojęcie zielonych zamówień publicznych oraz streszczono najważniejsze zasady polityki unijnej i krajowej w tej dziedzinie.

Jesteśmy w przededniu auditu certyfikacyjnego. Mam nadzieję, że wspólnie przejdziemy pozytywnie proces certyfikacji systemu środowiskowego oraz audit nadzoru wcześniej certyfikowanych systemów. Zaangażowanie zespołu i zrozumienie znaczenia posiadania systemów jakości w funkcjonowaniu szpitala pozwoliło na pokonanie wielu trudności. Świadczeniodawca jakim jest Szpital zobowiązany jest przez NFZ do podejmowania i prowadzenia działań mających na celu utrzymanie i podnoszenie poziomu jakości udzielanych świadczeń potwierdzonych dowodem, jakim jest certyfikowany system zarządzania jakością.

Asystent Dyrektora ds. Jakości
Joanna Piankowska