Wywiad z Lucyną Khial, specjalistką pielęgniarstwa neonatologicznego z Oddziału Noworodkowego

Nocne pobudki to codzienność dla wielu młodych rodziców, którzy borykają się z wieloma pytaniami dotyczącymi snu swoich maluszków. W ramach cyklu edukacyjnego "Ponad Nas", zapraszamy do przeczytania wywiadu z mgr Lucyną Khial, specjalistką pielęgniarstwa neonatologicznym, która od blisko 30 lat pomaga rodzicom zrozumieć potrzeby ich dzieci. W rozmowie podpowiadamy, jakie mogą być przyczyny nocnych pobudek u niemowląt, jak rozpoznać problemy i jakie kroki podjąć, by poprawić komfort snu malucha.

Na zdjęciu: Lucyna Khial pięgniarka neonatologiczna Szpitala Specjalistycznego w Kościerzynie sp. z o.o. 

Pani Lucyno, od lat pracuje Pani z noworodkami i niemowlętami. Jednym z częstszych tematów, który nieustannie powraca, są nocne pobudki u dzieci. Z jakimi przyczynami spotyka się Pani najczęściej?

Lucyna Khial: To prawda, temat nocnych pobudek jest jednym z najczęściej poruszanych przez rodziców. Z mojego doświadczenia wynika, że w pierwszych miesiącach życia, nocne pobudki są absolutnie normalnym zjawiskiem. Niemowlęta budzą się z wielu powodów, a nie zawsze są one oczywiste dla rodziców. Wśród najczęstszych przyczyn można wymienić głód, dyskomfort spowodowany przemokniętą pieluszką, nieodpowiednie warunki snu, ząbkowanie, dolegliwości trawienne, ale także koszmary senne czy skoki rozwojowe. Dzieci w tym wieku potrzebują dużej uwagi, a ich organizm dopiero uczy się regulować sen.

A jakie z tych powodów są najczęstsze i jak rodzice mogą je rozpoznać?

Lucyna Khial: Zdecydowanie najczęstszym powodem pobudek jest głód. Noworodki i niemowlęta w pierwszych miesiącach życia mają jeszcze niewielkie żołądki, dlatego muszą jeść częściej, także w nocy. Nawet po 6. miesiącu życia niektóre dzieci nadal potrzebują karmienia nocnego, choć w mniejszym stopniu. Kolejną istotną kwestią jest pieluszka – jeśli jest przemoczona lub dziecko zrobiło kupkę, może to skutkować dyskomfortem i wybudzeniem. Należy także zwrócić uwagę na warunki snu – temperatura w pokoju powinna wynosić 18-20°C. Zbyt ciepłe pomieszczenie lub przegrzewanie dziecka poprzez nadmierne warstwy ubrań mogą prowadzić do niespokojnego snu. Warto także zadbać o odpowiednie zaciemnienie pokoju – światło może zakłócać naturalny rytm snu malucha.

Co z problemami zdrowotnymi? Jakie symptomy powinny zaniepokoić rodziców?

Lucyna Khial: Niemowlęta mogą budzić się częściej, gdy odczuwają dolegliwości związane z trawieniem, takie jak refluks, kolki czy nietolerancje pokarmowe. Jeśli dziecko ma problemy gastryczne, warto skonsultować się z pediatrą, gastroenterologiem dziecięcym lub alergologiem. Kolejnym czynnikiem jest ząbkowanie – ten proces może sprawiać, że maluch jest bardziej niespokojny, częściej się budzi i ma trudności z ponownym zaśnięciem. Z kolei choroby, takie jak infekcje dróg oddechowych, kaszel czy gorączka, mogą znacznie zakłócać sen dziecka. Jeśli maluch często budzi się z płaczem, warto sprawdzić, czy nie pojawiły się dodatkowe objawy wymagające konsultacji lekarskiej.

Czy forma usypiania dziecka ma wpływ na częstotliwość nocnych pobudek?

Lucyna Khial: Tak, to niezwykle istotny aspekt. Dzieci, które są przyzwyczajone do zasypiania wyłącznie przy piersi, z butelką mleka lub ze smoczkiem, mogą mieć trudności z ponownym zasypianiem, gdy się wybudzą. Maluch może wówczas potrzebować ponownego podania smoczka lub karmienia, aby wrócić do snu. Dlatego warto stopniowo uczyć dziecko samodzielnego zasypiania – pomoże to w dłuższej perspektywie w ograniczeniu liczby nocnych pobudek.

A jak ważny jest plan dnia i pora, o której maluch kładzie się spać?

Lucyna Khial: Plan dnia ma kluczowe znaczenie dla jakości snu. Zbyt późna pora kładzenia się spać lub zbyt krótkie drzemki mogą prowadzić do nadmiernego zmęczenia, co skutkuje częstszymi pobudkami. Z drugiej strony, zbyt długie drzemki w ciągu dnia mogą sprawić, że dziecko nie będzie senne wieczorem i będzie miało trudności z zasypianiem. Warto obserwować swoje dziecko i dostosowywać harmonogram dnia do jego indywidualnych potrzeb.

A co ze skokami rozwojowymi? Czy one również wpływają na sen niemowląt?

Lucyna Khial: Oczywiście! W pierwszych dwóch latach życia dzieci przechodzą przez liczne skoki rozwojowe i regresje snu. W takich okresach maluchy uczą się nowych umiejętności, ich mózg intensywnie pracuje, co często prowadzi do nocnych pobudek. W takich momentach warto uzbroić się w cierpliwość, zapewnić dziecku poczucie bezpieczeństwa i pamiętać, że ten etap minie.

Jakie są Pani najważniejsze rady dla rodziców, którzy zmagają się z problemem nocnych pobudek?

Lucyna Khial: Po pierwsze, warto pamiętać, że nocne pobudki są naturalnym elementem rozwoju dziecka. Kluczowe jest zrozumienie przyczyny tych pobudek – czy jest to głód, dyskomfort, choroba, czy też potrzeba bliskości rodzica. Po drugie, zadbajmy o odpowiednie warunki snu: właściwą temperaturę, ciszę, zaciemnienie i wygodny materacyk. Rutyna przed snem również odgrywa ogromną rolę – wieczorne rytuały, takie jak kąpiel, czytanie książeczki czy kołysanka, pomagają dziecku się wyciszyć. Jeśli mimo wprowadzonych zmian dziecko nadal często budzi się w nocy, warto skonsultować się ze specjalistą, który pomoże zidentyfikować możliwe przyczyny problemów ze snem.

Dziękujemy za cenne wskazówki! Mamy nadzieję, że rodzice zyskają lepsze zrozumienie swoich maluszków i poradzą sobie z nocnymi pobudkami.

Lucyna Khial: Dziękuję również i życzę wszystkim rodzicom spokojnych nocy!