Ból przewlekły

Ból przewlekły dotyczy ponad 27% naszego społeczeństwa. Choć najczęstszymi przyczynami bólu przewlekłego są schorzenia narządu ruchu (osteoartroza i bóle krzyża) oraz bóle głowy, to trzeba pamiętać, że ból przewlekły towarzyszy wielu schorzeniom takim jak cukrzyca, miażdżyca, schorzenia ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego i choroba nowotworowa.

11 maja 2017 roku weszła w życie nowelizacja Ustawy o Prawach Pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, o którą od lat zabiegało Polskie Towarzystwo Badania Bólu. Zgodnie z nią personel medyczny ma obowiązek leczyć nie tylko chorobę podstawową, ale także towarzyszący jej ból. Tym samym pacjent zyskuje podstawę prawną, aby domagać się od lekarza i zakładu opieki zdrowotnej wdrożenia leczenia przeciwbólowego.

Rozdział 6, art.20, p. 13

  1. Pacjent ma prawo do leczenia bólu.
  2. Podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych jest obowiązany podejmować działania, polegające na określeniu stopnia natężenia bólu, leczenia bólu oraz monitorowania skuteczności tego leczenia

 

 Ostry ból pooperacyjny

Polskie Towarzystwo Badania Bólu oraz Polskie Towarzystwo Anestezjologii i Intensywnej Terapii, Towarzystwo Chirurgów Polskich, Polskie Towarzystwo Ginekologiczne oraz Polskie Towarzystwo Ortopedyczne i Traumatologiczne zainicjowały program „Szpital bez bólu”, który polega na nadawaniu certyfikatu „Szpital bez bólu” placówkom, które spełnią określone kryteria i przez to przyczynią się do podniesienia jakości uśmierzania bólu pooperacyjnego w polskich szpitalach.

Obecnie szacuje się, iż ból pooperacyjny jest niewłaściwie uśmierzany u ponad połowy pacjentów. Przyczyny tego stanu rzeczy są złożone. Najważniejszymi z nich wydają się być problemy organizacyjne, niewystarczająca wiedza o uśmierzaniu bólu, brak czasu, a także złożoność postępowania przeciwbólowego.

W związku z tym nasz szpital, w trosce o dobro pacjentów przystąpił do certyfikacji „Szpital bez bólu”, ze skutkiem pozytywnym już w 2014 roku. Obecnie jesteśmy ośrodkiem recertyfikowanym do 2021 roku, co oznacza, że wszyscy staramy się, aby nasza wiedza, umiejętności i działania były wystarczająco skuteczne w uśmierzaniu Państwa bólu.

 

 Ból w chorobach przewlekłych.

Co Pan/Pani powinien/powinna wiedzieć o leczeniu bólu podczas Pani/Pana pobytu w szpitalu?

  1. Ból towarzyszy wielu chorobom przewlekłym i w pewnych sytuacjach może ulegać zaostrzeniu. Trzeba wiedzieć, że istnieją skuteczne metody jego leczenia.
  • Leczenie bólu towarzyszącego chorobie podstawowej pomoże w szybszym powrocie Pani/Pana do zdrowia.
  1. Podczas pobytu na oddziale szpitalnym będzie Pani/Pan proszona/proszony przez pielęgniarki i lekarzy o ocenę nasilenia bólu.
  • Do oceny nasilenia bólu stosujemy skalę NRS od zera do dziesięciu, gdzie „0” oznacza brak bólu, a „10” najsilniejszy ból jaki można sobie wyobrazić.
  • Pierwsza ocena nasilenia Pani/Pana bólu nastąpi po przyjęciu na oddział podczas zbierania wywiadu przez lekarza.  
  • O nasilenie bólu będzie Pani/Pan pytana/pytany co najmniej 2 razy dziennie.
  • Dzięki tym informacjom pielęgniarki i lekarz będą mogli ocenić skuteczność leczenia przeciwbólowego i - jeśli jest niesatysfakcjonujące – je zmienić i dostosować.
  1. Ilekroć odczuwa Pani/Pan ból (mimo zastosowanego leczenia) należy zawsze powiadomić o tym pielęgniarkę lub lekarza.
  • Nie zawsze od razu udaje się dobrać skuteczne leczenie przeciwbólowe. Czasem trzeba zastosować więcej niż jeden lek lub zmienić lek na inny.
  • Prosimy Panią/Pana o dokładne opisywanie bólu: natężenia, miejsca jego odczuwania, ewentualnie miejsc promieniowania, a także doznań towarzyszących (np. przeczulicy, drętwienia, swędzenia, uczucia pieczenia czy spuchnięcia), a także momentu jego występowania (W spoczynku? W czasie ruchu? W dzień? W nocy?).
  1. Istnieją różne metody leczenia bólu przewlekłego.
  • Najczęściej stosowana jest farmakoterapia , czyli leczenie lekami, które mogą być podawane różnymi drogami: , poprzez wstrzyknięcie (dożylnie, domięśniowo, podskórnie) , doustnie w formie tabletek lub kapsułek, przezskórnie (w formie żeli, plastrów, sprayu) , bezpośrednio w okolice miejsca bólu (tzw. blokada)
  • Poza farmakoterapią stosuje się także fizjoterapię i psychoterapię
  1. Może się zdarzyć, że wystąpią u Pani/Pana działania niepożądane, będące konsekwencją zastosowanego leczenia przeciwbólowego.
  • Najczęstszymi objawami niepożądanymi są: nudności, wymioty, senność, zawroty głowy, zaparcia, czy dolegliwości gastryczne.
  • Działaniom niepożądanym leków można zapobiegać, a jeśli wystąpią – skutecznie je leczyć
  • Zawsze należy poinformować pielęgniarkę lub lekarza, jeśli wystąpią nawet mało nasilone objawy niepożądane leczenia bólu.
  1. Jeśli ma Pani/Pan jakiekolwiek pytania dotyczące problemu bólu lub zastosowanego leczenia, prosimy skontaktować się z wyznaczoną osobą z personelu.

 

 Ból po zabiegu operacyjnym
  1. Ból jest konsekwencją operacji, ale istnieją skuteczne metody jego leczenia. Leczenie bólu pooperacyjnego może wspomóc Pana/Pani powrót do zdrowia.
  2. Pana/Pani ból będzie poddawany okresowej ocenie po operacji. Po przetransportowaniu do sali pooperacyjnej, personel medyczny oceni Pana/Pani samopoczucie. Będzie Pan/Pani monitorowana z wykorzystaniem skali do oceny bólu lub będą Panu/Pani zadawane pytania dotyczące odczuwanego bólu. Takie informacje umożliwią personelowi ocenę odczuwanego przez Pana/Panią bólu tak, by można było zastosować najlepsze leczenie. Poniżej znajduje się skala wykorzystywana w naszym szpitalu.

skala bólu

  1. Zawsze należy powiadomić personel w przypadku, gdy odczuwa Pan/Pani bó

W celu osiągnięcia najlepszej możliwej kontroli bólu, ważne jest by Pan/Pani informowała personel medyczny kiedy odczuwa Pan/Pani ból, nawet jeśli jest on słabo nasilony lub występuje w nocy.

  1. Otrzyma Pan/Pani leczenie odczuwanego bólu. Istnieją różne metody leczenia bólu, które mogą być podawane różnymi sposobami:
  • Doustnie (najczęściej stosowana droga podania), jeśli Pan/Pani może przełknąć lek
  • Poprzez wstrzyknięcie, może być to podanie dożylne, podskórne lub domięśniowe (najrzadziej).
  • W specyficznych przypadkach, mała tuba (zwana cewnikiem) wykorzystywana do podawania leków przeciwbólowych wprowadzona zostaje do Pana/Pani pleców (nadtwardówkowo)
  • Może też Pan/Pani otrzymywać kombinację terapii przeciwbólowych z wykorzystaniem różnorodnych metod lub leków w celu uzyskania lepszej kontroli odczuwanego bólu.
  1. Może Pan/Pani odczuwać działania niepożądane będące konsekwencją przeprowadzonego zabiegu operacyjnego, znieczulenia lub leczenia przeciwbólowego (np. nudności, senność, zatwardzenie, swędzenie). Jednakże, wspomniane działania niepożądane można ograniczyć. Należy poinformować personel medyczny, jeśli uważa Pan/Pani, iż doświadcza działań niepożądanych, bez względu na to jak mało są one nasilone.

Jeśli ma Pan/Pani jakiekolwiek pytania dotyczące odczuwanego przez Pana/Panią bólu lub wykorzystywanych leków prosimy skontaktować się z pielęgniarką

 

Informacja o kontakcie:

Pielęgniarka oddziału lub Zespół ds. leczenia bólu

Pielęgniarka koordynująca


Tel. 58 686 08 02